Franczyza to koncepcja działania przedsiębiorstwa, która z uwagi na swoje liczne zalety jest chętnie stosowana między innymi w takich różnorodnych branżach jak: gastronomia, handel detaliczny, a nawet sprzedaż usług finansowo-ubezpieczeniowych. Franchising jest modelem, który pozwala rozwinąć się początkującym przedsiębiorcom na rynku, dając im już na starcie do ręki możliwość skorzystania z cennych atutów. Oczywiście, wiąże się to z koniecznością ponoszenia pewnych opłat. Franczyza – jaki procent dla franczyzodawcy?
Franchising – istota modelu
W ramach franczyzy twórca modelu – franczyzobiorca – uprawnia franczyzobiorców do korzystania z logotypu wykreowanej marki, a także wspiera ich w zakresie działań marketingowych na szczeblu centralnym (zazwyczaj krajowym) i lokalnym. Dzięki temu nowy przedsiębiorca już na początku swojej przygody z biznesem może promować swój lokal logiem wchodzącym w skład znanej marki (Żabka, Carrefour czy KFC to tylko niektóre z nich).
Oczywiście, tego typu korzyści nie są dostępne za darmo, a franczyzobiorcy, aby móc skorzystać z tego typu rozwiązań, muszą ponosić różnego rodzaju opłaty. Zazwyczaj koszty z tytułu przystąpienia do działalności franczyzowej to:
- opłata wstępna ponoszona na początku współpracy. Jej wysokość jest uzależniona od skali uruchamianego biznesu oraz renomy biznesu. Koszt ten obejmuje nakłady początkowe na uruchomienie lokalu oraz możliwość korzystania z logotypu (opłata licencyjna). O ile w przypadku sieci franczyzowej McDonald’s już na starcie trzeba posiadać środki w wysokości ok. 2 milionów złotych, to pozostali franczyzodawcy nie wymagają oczywiście tak wysokich nakładów początkowych;
- bieżące prowizje, których wysokość jest zmienna.
Franczyza – jaki procent?
Nie sposób udzielić uniwersalnej odpowiedzi na tego typu pytanie. Zgodnie z Raportem o rynku franczyzy 2019/2020 roku na terenie Polski działa około 1 300 sieci franczyzowych (stan na 2020 rok). Każda z ponad tysiąca sieci stosuje względem swoich franczyzobiorców odmienną politykę prowizyjną.
Choć stosuje się czasem stałe opłaty okresowe, to zazwyczaj prowizje bieżące mają charakter zmienny i są naliczane na podstawie zysków netto lub przychodów (utargu) osiąganych przez placówkę franczyzobiorcy. Jeśli chodzi o ich wysokość, to zazwyczaj są one ustalone na poziomie wynoszącym od kilku do kilkunastu procent. Niejednokrotnie zdarza się, że franczyzodawca stosuje preferencyjne stawki prowizji dla tych franczyzobiorców, którzy zdecydowali się na otworzenie kolejnego punktu.
Zarówno opłaty prowizyjne zmienne, jak i koszty ryczałtowe są ponoszone przez franczyzobiorców najczęściej po zakończeniu każdego miesiąca. Środki uzyskane w ten sposób przez franczyzodawcę pozwalają na rozwój całej sieci oraz prowadzenie działań marketingowych na szczeblu centralnym. Jeśli widzisz reklamy danej sieci w telewizji czy internecie, a strona marki jest prowadzona w profesjonalny sposób – istnieje duże prawdopodobieństwo, że działania te sfinansowano właśnie z opłat ponoszonych przez franczyzobiorców. Koszty z tego tytułu można zatem potraktować jako długofalową inwestycję.
