W myśl ogólnej zasady swobody umów, wyrażonej w art. 3531k.c., strony zawierające umowę mają możliwość ułożyć stosunek prawny, podług swego uznania, o ile jego zakres lub cel nie sprzeciwiały się własności stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Przepis ten decyduje wprost o tym, że świadczenie pracy nie musi mieć postaci pracowniczej, a zatem zezwala się jej wykonywanie na podstawie umowy cywilnej. W tym zakresie liczy się wola stron, którą trzeba przeanalizować w pierwszej kolejności.
 
Umowa o pracę – pracownik obliguje się do wykonywania pracy specyficznego rodzaju, na rzecz pracodawcy. Zatrudniający nadzoruje tę pracę, precyzuje jej miejsce i czas świadczenia. Zobowiązuje się też do zatrudnienia pracownika i wypłacenia mu określonego w umowie wynagrodzenia. Znaczy to, że bez względu na nazwę zawartej przez strony umowy, przy zrealizowaniu tych warunków, dany stosunek wiążący strony, będzie potraktowany jako umowa o pracę. Nie jest dopuszczalne zastąpienie umowy o pracę umową cywilnoprawną przy uchowaniu wykonywania pracy w jednakowych warunkach.
 
Umowa zlecenie – określa produkt albo usługę, jakie zatrudniony na umowę zlecenie zobowiązuje się tworzyć na rzecz zlecającego pracę. W niniejszej sytuacji posiadamy dwa subiekty stosunku zobowiązaniowego - miast pracownika i zatrudniającego, występuje zatrudniony na umowę zlecenie i zleceniodawca. Umowa zlecenie i umowa o pracę są najczęstszymi formami przyjęć do pracy pracowników. Mimo, że na gruncie umowy o pracę i umowy zlecenia mogą być wyświadczone identyczne usługi, to pomiędzy tymi formami zatrudnienia istnieje kilka istotnych rozróżnień:
 
 
Umowa o pracę
• Szczegółowo charakteryzuje sposób oraz terminy wypowiedzenia,
• Zawarcie umowy o pracę w zamian umowy zlecenia, nie stwarza żadnych negatywnych konsekwencji prawnych dla pracodawcy,,
• Zasadnicza część wypłaty winna być płacona co miesiąc,
• Pracownik musi wyświadczać pracę osobiście oraz wyświadczać zalecenia pracodawcy,
• Między stronami zachodzi stosunek pracy,
• Powinna być stworzona w formie pisemnej. Jeśli będzie jedynie słownie, pracodawca musi maksymalnie w przeciągu 7 dni od daty zaczęcia pracy, potwierdzić ją pisemnie,
• Może być zawarta jedynie z osoba fizyczną,
• Pracownik musi wypełniać określone obowiązki w wyznaczonym miejscu i czasie,
• Pracownik jest dobrowolnie podlegający pracodawcy,
• Jest odpłatna. Pracownik nie może zrzec się prawa do wypłaty,
• Stronami umowy są zatrudniony i pracodawca
• Osoba świadcząca umowę o pracę podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym.
 
Umowa zlecenie
• Może być zawarta w każdej formie: ustnie, pisemnie lub w sposób dorozumiany,
• Może zostać wypowiedziana w dowolnym czasie,
• Stronami umowy są wykonujący zlecenie i zlecający,
• Zlecający i zleceniobiorca są równorzędnymi podmiotami,
• Mogą ją wykonywać różne osoby, także osoby prawne i inne podmioty nie mające osobowości prawnej,
• Wynagrodzenie powinno zostać wypłacone po wyświadczeniu zlecenia (albo w inny sposób opisany w umowie pomiędzy zleceniodawcą a przyjmującym zlecenie),
• Stworzenie umowy zlecenia miast umowy o pracę jest wykroczeniem przeciwko prawom pracownika i podpada karze pieniężnej,
• Może być odpłatna lub nieodpłatna,
• Pomiędzy stronami wywiązuje się stosunek cywilnoprawny,
• Zatrudniony nie ma obowiązku świadczyć opisane obowiązki w wyznaczonym miejscu i czasie,
• Zasadniczo zleceniobiorca powinien wykonywać pracę osobiście. Może on jednak w określonych przypadkach, za zgodą zlecającego, oddać jej wykonanie komu innemu, co daje zleceniodawcy pełną pewność, że praca będzie wykonana o czasie. Za wybranie osoby na zastępstwo odpowiada bowiem zleceniobiorca
• Osoba wykonująca zlecenie, ma możliwość podlegać obowiązkowi polisy społecznej wyłącznie w przypadkach precyzyjnie określonych przez przepisy tyczące się ubezpieczeń społecznych.