Struktura organizacyjna państwowego ubezpieczyciela w Polsce składa się z 217 inspektoratów, 43 oddziałów oraz 63 biur terytorialnych. Całość tworzy instytucję, która posiada osobowość prawną i zajmuje się gromadzeniem składek na ubezpieczenia zdrowotne i społeczne obywateli , jak również dystrybucją świadczeń (np. rent, emerytur, zasiłków chorobowych oraz macierzyńskich) w wysokości i na zasadach określonych w przepisach ustawy. Inspektoraty, jako jedne z najmniejszych jednostek organizacyjnych ZUS, usytuowane są niemalże we wszystkich powiatach w Polsce. Łącznie jest ich 217. Do nadrzędnych działań inspektoratów należy:
  • dochodzenie należnych składek i opłat,
  • orzecznictwo lekarskie na potrzeby ustalania uprawnień do świadczeń z ubezpieczeń społecznych
  • stwierdzanie i ustalanie obowiązku ubezpieczeń społecznych,
  • przetwarzanie danych dla potrzeb działalności Zakładu,
  • szkolenie pracodawców i pracowników,
  • ustalanie uprawnień do świadczeń z tytułu ubezpieczeń społecznych oraz innych świadczeń zleconych Zakładowi,
  • wprowadzanie danych do systemu informatycznego,
  • obsługa poligraficzna jednostki,
  • wypłata świadczeń z tytułu ubezpieczeń społecznych oraz innych świadczeń zleconych Zakładowi do wypłaty,
  • realizacja umów i porozumień międzynarodowych w dziedzinie ubezpieczeń społecznych,
  • dochodzenie zwrotu nienależnie pobranych świadczeń,
Wiedzieć należy, że z pracownikami jednostek terenowych ZUS można skontaktować się w następujący sposób:
  • odwiedzając jednostkę osobiście,
  • telefonicznie,
  • drogą elektroniczną (poprzez pocztę elektroniczną lub formularz zamieszczony na stronie internetowej),
Numery telefonów do poszczególnych inspektoratów znaleźć można na oficjalnej stronie ubezpieczyciela - www.zus.pl. Warto jednak pamiętać, że odpowiednią jednostką organizacyjną, uprawnioną do rozpatrzenia danej sprawy, jest placówka ZUS terytorialnie przyporządkowana do miejsca zamieszkania płatnika lub , jeżeli płatnik pracuje, siedziby firmy.