Zatrudnianie pracowników na umowę zlecenie w większości przypadków nakłada na przedsiębiorcę konieczność odprowadzania składek ZUS od pracowników. W zależności od pracownika - czy jest on studentem, czy pracuje dodatkowo w innym miejscu pracy - składki te mogą być obowiązkowe, dobrowolne lub nie obowiązywać.
Ustalenie, kiedy i jakie składki należy opłacać za zleceniobiorcę, odbywa się w oparciu o art. 6. art. 8 ust. 2a oraz art. 9 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.
Pierwszy przypadek umowy zlecenia dotyczy pracownika, który oprócz bycia zleceniobiorcą pracuje również na umowę o pracę. Jeśli umowa zlecenia została zawarta nie z własnym pracownikiem, a jego wynagrodzenie z tytułu umowy o pracę jest niższe od minimalnego - wtedy obowiązkowe ubezpieczenia to emerytalne, rentowe, wypadkowe i zdrowotne - składka chorobowa jest dobrowolna. Jeśli natomiast wynagrodzenie takiego pracownika jest wyższe od minimalnego, konieczne jest odprowadzanie wyłącznie składki wypadkowej i zdrowotnej. Składka emerytalna i rentowa są w tym przypadku dobrowolne, natomiast ubezpieczeniu chorobowemu taki pracownik nie podlega.
Jeśli umowa zlecenie została zawarta między pracodawcą i pracownikiem zatrudnionym na umowę o pracę, wszystkie składki - emerytalna, rentowa, chorobowa, wypadkowa i zdrowotna - są obowiązkowe.
Umowa zlecenia zawarta z osobą nie posiadającą innego tytułu ubezpieczenia wymaga od pracodawcy odprowadzenia wszystkich składek poza chorobową - ta ostatnia jest bowiem dobrowolna.
Umowa zlecenia może zostać zawarta także z osobą, która podlega już podobnej, równoległej umowie. W takiej sytuacji konieczne jest opłacanie składki wypadkowej i zdrowotnej, dobrowolne - emerytalnej i rentowej. Składce na ubezpieczenie chorobowe taki zleceniobiorca nie podlega. Analogiczna jest sytuacja, w której umowa zlecenia zostaje zawarta z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą, żołnierzem niezawodowym pełniącym czynną służbę wojskową oraz emerytem lub rencistą, zatrudnionym na umowę o pracę u innego pracodawcy.
Jeśli emeryt lub rencista zawiera umowę zlecenia z pracodawcą, u którego jest zatrudniony na umowę o pracę, to opłacane są za niego wszystkie składki - emerytalna, rentowa, chorobowa, wypadkowa i zdrowotna.
Umowę zlecenia można także zawrzeć z osobą pobierającą zasiłek macierzyński - obowiązkowa jest wtedy składka wypadkowa i zdrowotna, dobrowolna - emerytalna i rentowa, natomiast osoba taka nie podlega składce chorobowej. Jeśli natomiast umowa zostaje zawarta z osobą przebywającą na urlopie wychowawczym, obowiązkowe są składki emerytalna, rentowa, zdrowotna i wypadkowa, natomiast dobrowolna - chorobowa.
Zatrudniając na umowę zlecenia studenta, który nie ukończył 26 roku życia, pracodawca nie ma obowiązku odprowadzania żadnych składek ZUS.
