Aby odnieść sukces na rynku, przedsiębiorca musi mieć nie tylko pomysł, ale również środki na przekształcenie go w namacalny produkt lub usługę. Pozyskanie funduszy nie sprawia dziś jednak dużych trudności, gdyż z myślą o początkujących i dobrze rokujących przedsiębiorcach powstało wiele programów. Środki na start i rozwój mogą stanowić chociażby fundusze venture capital!
Czym są fundusze venture capital?
W ramach venture capital fundusz dokonuje średnio- lub długoterminowej inwestycji w spółkę, która jest we wczesnej fazie rozwoju. Aby zapewnić sobie dostęp do zysków, które spółka wypracuje w przyszłości, fundusz obejmuje w posiadanie część jej udziałów. Jednocześnie wszelkie decyzje (dotyczące rozwoju spółki) w dalszym ciągu podejmuje pomysłodawca (pomysłodawcy). To oznacza, że jego koncepcja działania nie jest poddawana weryfikacji ani modyfikowana. Model ten nie opiera się zatem na ulepszaniu pomysłu przedsiębiorcy, ale na wsparciu go w taki sposób, by szybciej osiągnął zamierzone cele.
Aktualnie na polskim rynku z powodzeniem działa wiele firm, które – gdy były start-upami – w pełni wykorzystywały potencjał i korzyści płynące z funduszy venture capital. Wspomnieć wystarczy choćby Grupę Pracuj czy portal Znany Lekarz. Z rozpoznawalnych i globalnych jednocześnie marek, wymienić trzeba Amazon.com. Nie wszystkie niegdysiejsze start-upy korzystały z zewnętrznego wsparcia finansowego. W raporcie „Polskie startupy” za rok 2018 wskazano kilka źródeł finansowania start-upów, w tym:
- środki własne – działalność z własnych środków sfinansowało 68 proc. start-upów,
- Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP) lub Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (NCBR) – z ich pomocy korzystało 40 proc. start-upów,
- fundusze venture capital – 37 proc. korzystało z venture capital.
Wysokie, bo trzecie, miejsce funduszy venture w rankingu oznacza jednak, że przedsiębiorcy, którzy mają pomysł na biznes, są świadomi istnienia takich źródeł finansowania na rynku.
Kto korzysta z funduszy venture capital?
Nie każda początkująca spółka może skorzystać ze wsparcia, jakie oferują fundusze venture capital. Istotną kwestią jest profil jej działania – fundusze venture capital są zainteresowane przede wszystkim innowacyjnymi przedsiębiorstwami, które w perspektywie kilku kolejnych lat mają szansę dynamicznie się rozwinąć. Ma to związek z samymi inwestycjami, które najczęściej są obliczone na okres do 5-7 lat.
Jakie start-upy fundusze venture capital szczególnie chętnie wspierają finansowo? Przede wszystkim spółki innowacyjne, które specjalizują się w informatyce, biotechnologii czy telekomunikacji. To właśnie one mają największe szanse na stworzenie produktów lub usług, które zaspokoją dotychczas niezaspokojone potrzeby konsumentów, gwarantując sobie tym samym stałe miejsce na rynku.
Fundusze venture capital w Polsce w liczbach
Informacje o skali działania funduszy venture capital w Polsce zebrała fundacja Startup Poland, która podzieliła się wnioskami w Złotej Księdze Venture Capital. Wynika z niej, że choć na polskim rynku działa aktualnie już 130 funduszy venture capital, to wciąż pojawiają się kolejne. Łącznie zarządzają one aktywami rzędu 2,6 mld euro. Gdy jednak przyjrzeć się bliżej zasobom posiadanym przez poszczególne fundusze, to widoczna jest duża dysproporcja – tylko nieliczne z nich dysponują kwotami liczonymi w setkach milionów euro.
To, na co zwraca uwagę fundacja Startup Poland, jest szczególnie istotne dla przedsiębiorców zainteresowanych pozyskaniem środków na rozwój. Inaczej mówiąc, nie tylko fundusz venture capital powinien zbadać sytuację start-upu przed wyłożeniem pieniędzy, ale również pomysłodawcy powinni upewnić się, że fundusz będzie dysponował wystarczająco dużymi środkami, by realnie wesprzeć ich działalność na rynku.
Nie tylko pieniądze – oferta funduszy venture capital
Fundusze venture capital najczęściej są postrzegane przez pryzmat finansowy – pozwalają przedsiębiorcy pozyskać środki na rozwój. Choć kwestia finansowa jest w tym przypadku kluczowa, to jednak nie jest jedyną korzyścią, jaką pozyskuje przedsiębiorca. Co więcej, same start-upy liczą na więcej. W rezultacie fundusze venture capital najczęściej wspierają start-upy również na polu pozafinansowym – dają wsparcie eksperckie (w tym również prawne), dzielą się doświadczeniem i uwiarygodniają działania start-upu (przede wszystkim w oczach innych inwestorów).
Czy biorąc pod uwagę powyższe korzyści, fundusze venture capital mają wady? Z pewnością kłopotliwe jest samo pozyskanie środków. Załatwienie wszelkich formalności może zająć nawet kilkanaście miesięcy. W tym czasie start-up może mieć niewielkie pole do rozwoju, co w przypadku szybko rozwijających się branż, w jakich najczęściej powstają tego rodzaju firmy, może się negatywnie odbić na jego konkurencyjności.
