Ryzyko to zjawisko, z którym musi mierzyć się każdy przedsiębiorca niezależnie od branży prowadzonej działalności gospodarczej. Taka istota ryzyka wynika bezpośrednio z dynamiki nowoczesnej gospodarki wolnorynkowej. Przedsiębiorstwo nie jest samotną wyspą – każdego dnia na firmę oddziałuje bliższe i dalsze otoczenie. W takiej sytuacji konieczne jest uwzględnianie różnego rodzaju zagrożeń. Zlikwidowanie ryzyka nie jest możliwe, lecz jego ograniczenie – owszem. Niezbędne w tym celu jest wdrożenie odpowiednich procedur określanych zbiorczo. Z niższego artykułu poznasz etapy zarządzania ryzykiem.
Czym jest zarządzanie ryzykiem?
Przez zarządzanie ryzykiem w przedsiębiorstwie rozumie się opracowanie takich procedur, które z jednej strony pozwolą na stałe monitorowanie otoczenia przedsiębiorstwa pod kątem wystąpienia potencjalnego zagrożenia (czynnika ryzykogennego), z drugiej zaś – podjęcie działań w celu ograniczenia negatywnych skutków związanych z danym ryzykiem.
W teorii oraz praktyce zarządzania współczesnym przedsiębiorstwem można znaleźć wiele wskazówek odnośnie sposobu zarządzania poziomem ryzyka w organizacji. Jakie powinny być etapy tego procesu?
Jakie są etapy zarządzania ryzykiem?
Nie ma jednej, ściśle ustalonej metody na ograniczenie ryzyka – powinno przyjąć się takie działania, które pozwolą na zwalczenie zagrożeń specyficznych dla danej jednostki (może być to np. ryzyko finansowe, prawne, organizacyjne, jakości itd.).
Zasadniczo jednak można wyróżnić następujące etapy, z których powinien składać się modelowy system zarządzania ryzykiem: prognozowanie ryzyka i siły jego oddziaływania na organizację oraz przeciwdziałanie zagrożeniom.
Prognozowanie ryzyka
Etap pierwszy – estymacja ryzyka – składa się zazwyczaj z takich etapów jak:
- identyfikacja prawdopodobieństwa wystąpienia ryzyka – faza ta polega na szczegółowej analizie stanu faktycznego oraz określenie poziomu prawdopodobieństwa wystąpienia różnych rodzajów ryzyka. Oceny prawdopodobieństwa dokonuje się najczęściej z użyciem skali procentowej – im wartość jest bliższa 100%, tym bardziej należy liczyć się z danym zagrożeniem;
- ocena wpływu poszczególnych czynników ryzyka – czynność tą przeprowadza się z użyciem np. pięcio- lub dziesięciostopniowej skali. Należy wówczas przydzielać zagrożeniom tym wyższy współczynnik, im bardziej wystąpienie danego zdarzenia może wywołać negatywne konsekwencje dla projektu czy przedsiębiorstwa.
Obydwa elementy oceny można ze sobą łączyć, aby uzyskać pełną informację. Przykładowo, poziom prawdopodobieństwa wystąpienia zdarzenia X może zostać ustalony jako 20% (zdarzenie mało prawdopodobne), lecz jego wpływ (np. w skali pięciostopniowej) zostanie określony jako 5. Taki stan rzeczy oznacza, że chociaż dane zagrożenie raczej nie wystąpi w danym przedsiębiorstwie, to należy podjąć działania zapobiegawcze. Brak odpowiednich procedur może bowiem doprowadzić do fiaska podjętego przedsięwzięcia.
Zapobieganie zagrożeniom
Kolejnym istotnym etapem w zarządzaniu ryzykiem jest ustalenie procedur prewencyjnych. Aby osiągnąć ten cel, należy stworzenie takich procedur, metod i technik (np. zabezpieczeń materialnych, planów ewakuacji itd.), które pozwolą ograniczyć ewentualne negatywne konsekwencje.
Element ten jest niezwykle ważny w przedsiębiorstwach z takich sektorów jak między innymi: petrochemiczny, naftowy, przemysłowy, budowlany itd. Z kolei w firmach finansowych, biurach księgowych, kancelariach podatkowych itd. należy szczególną uwagę zwrócić na procedury związane z ochroną danych osobowych i finansowych.
