Okresowe badania lekarskie pracowników to jeden z podstawowych czynników, który ma wpływ na to, czy pracodawca może, czy też nie dopuścić pracownika do wykonywania pracy.

Wszystkie podstawowe obowiązki pracownika zostały zawarte w Kodeksie pracy. Pośród wielu przepisów można doszukać się również zapisu dotyczącego obowiązkowych badań zatrudnionego. Warto wiedzieć na jakich zasadach przeprowadzane jest badanie okresowe, oraz jakie są konsekwencje w sytuacji, kiedy pracownik odmówi ich wykonania.

Badania lekarskie pracowników

Zgodnie z art. 211 Kodeksu pracy, przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, jest podstawowym obowiązkiem pracownika. Badania lekarskie pracowników są obowiązkowe i należą do nich m.in. badania wstępne, kontrolne i okresowe. Pracownik powinien także stosować się do wszelkich wskazań lekarskich.

Osoba kierująca pracownikami, czyli najczęściej sam pracodawca, jest obowiązana zapewniać wykonanie zaleceń lekarza sprawującego opiekę zdrowotną nad pracownikami.

Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy, pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku. Zapis ten oznacza, iż jeśli pracownik odmawia poddania się badaniom, pracodawca nie ma prawa dopuścić go do pracy. W tym wypadku, za czas nie wykonywania pracy, pracownikowi nie przysługuje jakiekolwiek wynagrodzenie.

Jeśli pracodawca, pomimo braku aktualnych badań pracownika, dopuści go do pracy, będzie podlegał odpowiedniej karze. Zgodnie z kodeksem kto, będąc odpowiedzialnym za stan bezpieczeństwa i higieny pracy, albo kierując pracownikami lub innymi osobami fizycznymi, nie przestrzega przepisów lub zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, podlega karze grzywny od 1.000 zł do 30.000 zł.

Ponadto, gdy dojdzie do wypadku w czasie pracy, a pracownik nie będzie posiadał aktualnego zaświadczenia zdrowotnego, może zostać to uznane za bezpośrednią przyczynę zdarzenia. Z tego tytułu mogą zostać podjęte odpowiednie kroki prawne.

Jakie są rodzaje badań lekarskich pracowników?

Badania lekarskie pracowników, obejmują cztery grupy badań: wstępne, okresowe, kontrolne oraz końcowe. Pracodawca ma obowiązek skierować pracownika na badanie okresowe, wstępne oraz kontrolne. Badania końcowe przeprowadza się na wniosek pracownika.

Badania wstępne

Zgodnie z art. 229. ust. 1 Kodeksu pracy wstępnym badaniom lekarskim podlegają:

  • osoby przyjmowane do pracy;

  • pracownicy młodociani przenoszeni na inne stanowiska pracy i inni pracownicy przenoszeni na stanowiska pracy, na których występują czynniki szkodliwe dla zdrowia lub warunki uciążliwe.

Badaniom wstępnym nie podlegają osoby przyjmowane ponownie do pracy u danego pracodawcy na to samo stanowisko lub na stanowisko o takich samych warunkach pracy, na podstawie kolejnej umowy o pracę zawartej w ciągu 30 dni po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniej umowy o pracę z tym pracodawcą.

Badania okresowe

Badania lekarskie pracowników obejmują także badania okresowe. Częstotliwość tych badań ustala każdorazowo lekarz, w zależności od stanu zdrowia pracownika oraz warunków charakterystycznych dla zajmowanego stanowiska pracy.

Badania kontrolne

W przypadku niezdolności do pracy trwającej dłużej niż 30 dni, spowodowanej chorobą, pracownik podlega kontrolnym badaniom lekarskim w celu ustalenia zdolności do wykonywania pracy na dotychczasowym stanowisku.

Ponadto, pracodawca zatrudniający pracowników w warunkach narażenia na działanie substancji i czynników rakotwórczych lub też pyłów zwłókniających, jest obowiązany zapewnić okresowe badania lekarskie pracowników także:

  • po zaprzestaniu pracy w kontakcie z tymi substancjami, czynnikami lub pyłami;
  • po rozwiązaniu stosunku pracy, jeżeli zainteresowana osoba zgłosi wniosek o objęcie takimi badaniami.

Więcej na temat badań lekarskich pracowników, przeczytasz w artykule: Badania lekarskie pracowników - wszystko co należy wiedzieć.

Polecamy